Επιστολή Τσάμηδων

Μετάφραση επιστολής (από τα αλβανικά  στα γερμανικά και μετά στα ελληνικά) που απέστειλε στις 15.07.43 αντιπροσωπεία Αλβανών από την Τσαμουριά στον Ιταλό Δ/τή του 26ου Σώματος Στρατού. Πηγή το πολεμικό ημερολόγιο της 1ης μεραρχίας Έντελβάϊς.   ( 26.08.43).

Προς τον εξοχότατο Δ/τη του 26 Σ.Σ. στα Γιάννενα

Συγχωρήστε μας εξοχότατε που απευθυνόμαστε απ`ευθείας σε σας, αλλά είμαστε αναγκασμένοι.
Δεν είναι μόνο η φωνή των Τσάμηδων από τους Φιλιάτες, αλλά από όλη την Τσαμουριά και πρόκειται για τα ενδιαφέροντά μας, την τιμή μας και την περιουσία μας.
Από αρκετό χρόνο περνάμε ανυπόφορα. Η αγάπη μας για την Ιταλία για την οποία πάντα βρισκόμαστε στη μάχη όπως έχουμε δηλώσει, μας αναγκάζει να μη σιωπήσουμε πια.
Όπως σ`όλη την Ελλάδα έτσι και εδώ στην Τσαμουριά, όλοι οι ΄Ελληνες είναι συμμορίτες που δεν επιτίθενται μόνο στους Ιταλούς , αλλά ενοχλούν και εμάς, μας ταπεινώνουν και μας απειλούν.
Περιμένουν τη μέρα, που δεν θα έρθει βέβαια ποτέ, τη μέρα που θα αποκτήσουν την κυριαρχία και θα μας σκοτώσουν όλους. Δεν θέλουμε παρά μόνο να αγωνιστούμε, γιατί η νίκη της Ιταλίας θα είναι και δική μας νίκη.
Δυστυχώς με λύπη μας διαπιστώσαμε ότι ο συντ/ρχης Καπόνε και Διοικητής Φιλιατών συμπαθεί τους εχθρούς μας εις βάρος μας.
Θέλουμε εδώ να αναφέρουμε τις πιο σοβαρές περιπτώσεις:
1) Πριν λίγες μέρες ήρθαν από τη Σαγιάδα (χωριό συμμοριτών) ο παπάς, ο πρόεδρος και ένας άλλος και θέλησαν να μιλήσουν με τον συντ/ρχη Καπόνε. Μετά τη συνομιλία, ο πρόεδρος και ο άλλος συνελήφθησαν, ο παπάς αφέθηκε ελεύθερος αφού παρέδωσε στους άλλους 150 όπλα και 4 αυτόματα. Μετά δυο μέρες ήρθε στον συντ/ρχη Καπόνε μια όμορφη, νέα, επικίνδυνη γυναίκα και με ευκολία αποφυλάκισε τους δύο συλληφθέντες. Πιστεύουμε ότι τους δύο συνόδευσε στο σπίτι τους Ιταλός στρατιώτης για να μή τους σκοτώσουν οι Μουσουλμάνοι.
2) Ο ίδιος συντ/ρχης  θέλει να του παραδίδουμε 10% της σοδειάς μας από το καλαμπόκι και τα σιτηρά μας. Αν ήμασταν σίγουροι ότι αυτά τα προϊόντα δε θα πέσουν στα χέρια των συμμοριτών θα τα δίναμε ευχαρίστως. Γιατί να μη συμφωνήσουμε με τη διαταγή ενός συντ/ρχη! Δυστυχώς όμως γνωρίζουμε ότι την περσινή χρονιά 400 οκάδες λάδι από τα παραδοθέντα κατέληξε στους συμμορίτες.
Σκεφτείτε εξοχότατε ότι τα προϊόντα του κόπου μας και της εργασίας μας καταλήγουν στα χέρια των Ελλήνων που ανέκαθεν μας μισούν.
Εμείς οι Τσάμηδες λυπούμαστε που διαμαρτυρόμαστε για τέτοια πράγματα, αλλά αποδείξαμε τη μεγάλη αγάπη για την πατρίδα μας  θέλοντας να πολεμήσουμε τους συμμορίτες  που παίζουν το άσκημο παιχνίδι τους στα γύρω χωριά. Τα λέμε αυτά, γιατί κάποιο όμορφο κορίτσι των Ελλήνων θα μπορούσε να πει περισσότερα ενδιαφέροντα.
Όχι μόνο αυτό, και ο ανθυπ/γός των καραμπινιέρων μόλις ήρθε, του κέρδισε τη συμπάθεια αυτή η νεαρή γυναίκα κι έτσι αυτή πέτυχε πολλά. Κατάφερε επίσης να ελευθερωθεί ένας δικός της από τη φυλακή.
Η γυναίκα αυτή επισκέπτεται συχνά το στρατόπεδο και τις δίνουν έγγραφα πορείας για κάποιους που έφυγαν στους συμμορίτες. Για να σας τα πούμε όλα, σας γνωστοποιούμε ότι στις 14 του μήνα  2 μουσουλμάνοι επισκέφτηκαν του καραμπινιέρους για να καταγγείλουν ότι στη Σαγιάδα βρίσκονται 250 συμμορίτες. Με αυτούς και οι δύο που ενώ τους συνέλαβαν απελευθερώθηκαν. Ο ανθυπ/γός τους έδιωξε λέγοντας ότι αυτά που λένε δεν είναι αληθή και τα ισχυρίζονται γιατί μισούν τους Έλληνες.
Εξοχότατε, πώς να αντέξουμε αυτά και να είμαστε σκλάβοι των Ελλήνων! Είμαστε πεπεισμένοι ότι η εξοχότητά σας με την πληροφόρηση αυτή θα λάβει μέτρα.
Εμείς οι Τσάμηδες, πάντα ενωμένοι με τον ένδοξο ιταλικό στρατό, αναμένουμε με εμπιστοσύνη ο λόγος σας να μας φέρει δικαιοσύνη.
Οι Τσάμηδες

Ζήτω η Ιταλία, ζήτω ο βασιλιάς κι ο Καίσαρας, ζήτω η Τσαμουριά
…………………..
Ακολουθουν 14 υπογραφές

(Από το αρχείο του Byron Tesapsides)

[Η επιστολή γράφτηκε από Τσάμηδες του Φιλιατιού οι οποίοι αντιπαθούσαν τον Ιταλό Διοικητή και τον "καρφώνουν" στον ανώτερό του στα Γιάννενα. Στόχος η Σαγιάδα, την οποία καταγγέλουν  ως χωριό συμμοριτών. Ο παπάς της Σαγιάδας αφέθηκε ελεύθερος αφού παρέδωσε 150 όπλα και 4 αυτόματα!!! Στο παιχνίδι η όμορφη Ελληνίδα. Δεν έχω ακούσει ποτέ τίποτα γι αυτήν... Αντίθετα, οι Σαγιαδινοί είναι απόλυτα σίγουροι ότι οι Λιοψιώτες τους "κάρφωσαν" στους Γερμανούς κι αυτοί  έκαψαν το χωριό! Βέβαια δεν έχουμε την αυθεντική επιστολή των Τσάμηδων. Θα μπορούσαμε να δούμε ποιοί την υπογράφουν! Ας ελπίσουμε ότι κάποτε θα βρεθεί. Οι Γερμανοί βέβαια δεν είχαν καμιά αμφιβολία για την αυθεντικότητα του εγγράφου το οποίο μετάφρασαν. Το πολεμικό ημερολόγιο της μεραρχίας δεν είναι αμφισβητήσιμο.]