ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ

                    ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ

                                                ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Πάλι ο εμφύλιος;

Ξανά η Μουργκάνα;

Είναι δυό ερωτήματα που θα μπορούσε να απευθύνει ένας καταρτισμένος αναγνώστης στον συγγραφέα αυτού του βιβλίου. Τι νόημα έχει άλλο ένα βιβλίο για τον εμφύλιο και μάλιστα για μια μικρή γεωγραφική γωνιά του χώρου όπου εκτυλίχθηκε, τη Θεσπρωτία και τη Μουργκάνα;

Η απάντηση δεν είναι και δεν θα μπορούσε να είναι απλή. Το ξύσιμο των πληγών δεν βοηθάει, ούτε τα γενικόλογα αποφθέγματα του τύπου «λαός που δεν ξέρει την ιστορία του ξανακάνει τα ίδια λάθη» θα μπορούσαν να βοηθήσουν περισσότερο.

Η κάθε γενιά κάνει τα δικά της λάθη και το παρελθόν δυστυχώς επιδρά αρνητικά στο παρόν, γεμίζοντάς το με «ευθύνες» και «χιλιόχρονες» υποχρεώσεις.

Δεν θα μπορούσε να ειπωθεί ότι το βιβλίο αυτό γράφτηκε για να προλάβει επαναλήψεις σφαλμάτων του παρελθόντος. Και οι δυό πλευρές που αιματοκύλισαν τη χώρα, φαίνεται ότι είναι έτοιμες να το ξανακάνουν αν βρουν την ευκαιρία.

Στον Τσαμαντά υπάρχει ακόμα το μνημείο του μίσους που έχτισαν οι δεξιοί, μόνο με τους δικούς τους νεκρούς εκείνης της περιόδου.

Λίγο πιο πάνω, στην Ταβέρα, τα μέλη του Κομμουνιστικού κόμματος και της Κ.Ν.Ε. έβαλαν το δικό τους σημάδι το καλοκαίρι του 2016 διακηρύσσοντας σε όλους τους τόνους ότι ο αγώνας εκείνος δεν τελείωσε αλλά συνεχίζεται.

Άρα, το βιβλίο αυτό δεν μπορεί να αναμοχλεύσει τα εμφύλια πάθη, για τον απλό λόγο ότι ποτέ δεν ησύχασαν, ποτέ δεν ξεχάστηκαν. Ούτε μπορεί να διδάξει ανθρώπους που δεν θέλουν ν’ ακούσουν παρά μόνο το δικό τους κήρυγμα.

Μια νηφάλια αποτίμηση των γεγονότων με την προσθήκη περισσότερων στοιχείων, σίγουρα θα βοηθήσει την ιστορική μνήμη αλλά μόνον αυτή.

Για τα γεγονότα της Μουργκάνας έχουν γραφτεί πολλά:

 Το βιβλίο του Νίκου Γκατζογιάννη «ΕΛΕΝΗ» διαβάστηκε από εκατομμύρια αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, κάνοντας γνωστή τη Μουργκάνα και την αιματηρή της ιστορία στα πέρατα της οικουμένης. Σίγουρα τα άλλα βιβλία που τυπώθηκαν για να αντικρούσουν το αρχικό διαβάστηκαν πολύ λιγότερο. Η «ΑΛΛΗ ΕΛΕΝΗ» του Βασίλη Καββαθά, πέτυχε μερικώς το στόχο της μόνο στο ελληνόφωνο κοινό. Σχεδόν άγνωστες έμειναν η «ΑΝΤΙ-ΕΛΕΝΗ» του Αναστάση Τάκα και η «ΥΠΕΡΑΝΩ ΟΛΩΝ ΕΛΕΝΗ» του στρατηγού Θρασύβουλου Τσακαλώτου.

Είχε βέβαια προηγηθεί ο λογοτέχνης Δημήτρης Χατζής με τη «ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ» του, που εξέδωσε στο Μπούλκες της Γιουγκοσλαβίας ταυτόχρονα με τα γεγονότα (1948). Η διήγηση αυτή μεταφράστηκε αμέσως από τη Μέλπω Αξιώτη στα γαλλικά και γνώρισε μεγάλη απήχηση στον κόσμο της αριστεράς. Το διήγημα ξανατυπώθηκε αργότερα και πάνω του συγκρούστηκαν η Αγγέλα Καστρινάκη με το «ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ η υπερβολή της απελπισίας» με την Τζένη Οικονομίδη και την «Υπεράσπιση της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ» από τις σελίδες του περιοδικού ΑΝΤΙ.                                                                                                                                                                                              Οι νικητές φρόντισαν αμέσως μετά τον θρίαμβό τους να εκδώσουν τη «ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ», δίνοντας πολύτιμες πληροφορίες για τη δράση τους πριν ακόμα επεξεργαστούν τα γεγονότα. Το βιβλίο αυτό ξεχάστηκε αμέσως κι αν δεν το επανέκδιδαν οι ακροδεξιοί είναι αμφίβολο αν θα διαβάζονταν ποτέ έξω από το στράτευμα.

Ο υποστράτηγος Δημήτρης Ζαφειρόπουλος, παρότι έγραψε το 1956, έδωσε μια αξιόλογη περιγραφή των γεγονότων στο βιβλίο του «ΑΝΤΙΣΥΜΜΟΡΙΑΚΟΣ ΑΓΩΝ». Η Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, κάπως μουδιασμένα, αφιέρωσε ελάχιστο χώρο στη Μουργκάνα. Σωστά έκριναν ότι δεν έπρεπε να επεκταθούν σε πολλές λεπτομέρειες  για το τι συνέβη εκεί πάνω…

Η Μουργκάνα ξεφύτρωνε σε διάφορα βιβλία, όπως αυτό του Ευάγγελου Αβέρωφ Τοσίτσα «ΦΩΤΙΑ ΚΑΙ ΤΣΕΚΟΥΡΙ» τον «ΑΝΙΧΝΕΥΤΗ» του Αριστοτέλη Νικολαΐδη ή το «Η ΗΠΕΙΡΟΣ ΞΑΝΑΖΩΝΕΤΑΙ Τ’ ΑΡΜΑΤΑ» του Δήμου Βότσικα.

Χρειάστηκε η πένα του Γκατζογιάννη για να τη φέρει με εκρηκτικό τρόπο στην επικαιρότητα και μετά να ακολουθήσει η σιωπή. Ώσπου ο δάσκαλος Κώστας Τσαντίνης  από του Λιά, αποφάσισε να γράψει το βιβλίο του «ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ ένας δεύτερος Γράμμος». Επιτέλους μια ήρεμη και αντικειμενική εξιστόρηση των γεγονότων.

Ακολούθησε η περιγραφή του ιστορικού Γιώργου Μαργαρίτη στην «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ 1946-1949». Θα έλεγε κανείς ότι οι αναφορές έκλεισαν, κι η Μουργκάνα με τα γεγονότα της θα ζούσε μόνο  στις διηγήσεις του Σωτήρη Δημητρίου, του Αντώνη Βενέτη και στα ποιήματα του Μιχάλη Γκανά αν ο συνταγματάρχης Γεώργιος Πάτσης δεν έβγαζε τη δική του «ΕΠΟΠΟΙΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ».

 Το βιβλίο ξαναγυρίζει τα πράγματα στην αρχή. Στο Άσπρο Μαύρο. Στους καλούς και τους κακούς. Στους ήρωες και τους προδότες.

Μαζί και οι εκδηλώσεις των Κομμουνιστών του 2016: «ΔΟΞΑ ΚΑΙ ΤΙΜΗ, ΕΜΠΝΕΟΜΑΣΤΕ-ΔΙΔΑΣΚΟΜΑΣΤΕ-ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ».

Ο πόλεμος στη Μουργκάνα δεν θα τελειώσει ποτέ;

Ξαναγυρίζουμε λοιπόν στο αρχικό ερώτημα:

Τι θα προσφέρει παραπάνω αυτό το βιβλίο που δεν το έχουν καλύψει τα προηγούμενα;

Ο Τσακαλώτος, ο Ζαφειρόπουλος, η VIII Μεραρχία, ο Αβέρωφ, η Δ/νση Ιστορίας Στρατού, ο Πάτσης, ο Γκατζογιάννης, ο Βενέτης κι ο Δημητρίου, έδωσαν την εκδοχή των νικητών.

Ο Χατζής, ο Βότσικας, ο Μαργαρίτης (παρά την ιστορική επίφαση) κι η Οικονομίδη, μίλησαν από την πλευρά των νικημένων. Ακόμα κι ο νηφάλιος Τσαντίνης δεν κατάφερε να ξεφύγει από τον παιδικό του ενθουσιασμό για τον χωριανό του, τον καπετάνιο Σπύρο Σκεύη.

Ίσως αυτό το βιβλίο να καταφέρει επιτέλους να σταθεί πραγματικά στη μέση.

Να παραμερίσει τους «ήρωες» και τους «αιμοσταγείς δολοφόνους» και να δει πίσω από το εμφύλιο πάθος. Να δώσει ισότιμα το λόγο στους νικητές και στους νικημένους, αλλά κυρίως στους «εγκλωβισμένους» αυτής της ιστορίας: Τους φαντάρους και τους αντάρτες (και τις αντάρτισσες) που δεν ήθελαν να πολεμήσουν αλλά πιάστηκαν στο φριχτό δόκανο του πολέμου. Και κυρίως στις άμαχες γυναίκες και στους γέρους που έμειναν πίσω, όταν οι άντρες έφευγαν τρομαγμένοι για το Φιλιάτι. (Τα παιδιά ίσως βίωσαν λιγότερο τη φρίκη του πολέμου και τον πόνο της ξενιτειάς).

Το βιβλίο αυτό πέρα από την εξιστόρηση των γεγονότων, δεν θα μιλήσει για «δάφνες» και «τιμημένους νεκρούς», αλλά για τη μικρή καθημερινή ζωή που συνθλίβεται στις μυλόπετρες της ιστορίας.

Ίσως να το πετύχει…

Φιλιακιώτικη αυλή

Το Φιλιάτι έχει υπέροχες αυλόπορτες αλλά πιο όμορφες αυλές, σαν αυτή του Λάκη Γούλα και της Ευτυχίας. Δροσερή, καλοκαιρινή, μακριά από καύσωνες και πικρόχολους ανθρώπους! Καλό καλοκαίρι νάχουμε...

Πετρίτης

Ο Πετρίτης στην έδρα του (φωτογραφία του αξέχαστου φίλου Κώστα Μπαλάφα. Μου άφησε ανεκτίμητη κληρονομιά, όλες αυτές τις φωτογραφίες του που ανεβάζω). Για τον Πετρίτη έχουμε ακόμα να πούμε πολλά...

Στη θύελλα της...Μουργκάνας

Ο Δήμος Βότσικας ήταν υπεύθυνος της επιμελητείας, δηλαδή της τροφοδοσίας των ανταρτών της Μουργκάνας. Περιέγραψε με τον δικό του τρόπο όσα έζησε εκείνες τις μέρες αλλά και πολλά άλλα. Για την ώρα θα δούμε αποσπάσματα από το έργο του "ΣΤΗ ΘΥΕΛΛΑ" και θα ακολουθήσουν (όταν βρω τα βιβλία) τα υπόλοιπα...

Πως ξεκίνησε ο εμφύλιος

        Ε.Α.Μ. –Ε.Λ.Α.Σ.

24 ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΣΟΥΛΙΟΥ- ΖΑΛΟΓΓΟΥ                                Δ Ι Α Τ Α Γ Η

              ΑΡΙΘ. 437                                                                     ΠΡΟΣ

                                                       Ι/ άπαντα τα τμήματα του 24 Συντάγματος Ε.Λ.Α.Σ.

                                                       2/άπαντα τα τμήματα της τέως οργανώσεως ΕΔΕΣ

                                                       3/ Περιφερειακάς Επιτροπάς ΕΑΜ Θεσπρωτίας, Πρεβέζης

                                                            και δι αυτών απάσας Λαϊκάς Επιτροπάς

                                 Κοινοποίησις 4/ αντιπρ. Συμμαχικής αποστολής κ. ταγ/χην ΠΩΛ

Κατόπιν της αποτυχούσης αιφνηδιαστικής,εγκληματικής και απροκλήτου επιθέσε-

ως του Ζέρβα ενεργηθείσης κατόπιν της υπ’ αριθ. 12244 διαταγής του ενατίον του

ΕΛΑΣ και της συνεπεία τούτου διαλύσεως δια των όπλων εις όλας τας περιοχάς της

τέως οργανώσεως ΕΔΕΣ

                                             ε ν τ ε λ λ ό μ ε θ α

Ι/ Άπαντες οι αξιωματικοί της τέως οργανώσεως ΕΔΕΣ να παρουσιασθώσιν εις την διοί-

κησιν του 24 Συντάγματος ΕΛΑΣ εντός 48 ωρών από κοινοποιήσεως εις αυτούς της παρ-

ούσης, εκκαθαρίζοντες προηγουμένως τους χρηματικούς λογαριασμούς των με αντάρτες.

2/ Οι αντάρται και οι τοπικοί ομαδάρχαι αυτών θα παραμείνωσιν εις τα χωρία των, με-

τά των όπλων των μέχρι νεωτέρας διαταγής, παραδίδοντες τα’ αυτόματα αυτών όπλα επί

αποδείξει εις τα πλησιέστερα τμήματα του ΕΛΑΣ. Οι επι κεφαλής των τμημάτων αξιωματ-

ικοί παρουσιαζόμενοι εις την έδραν του Συντάγματος θέλουσι παραδώσει και κατάστα-

σιν οπλισμού των τμημάτων αυτών.

3/ Ειδικώς δια τας ομάδας της τέως οργανώσεως ΕΔΕΣ των περιφερειών Σκαπέτων και Πο-

πόβου λόγω της ειδικής αποστολής των προς εξασφάλισιν διαφόρων διαβάσεων από επι-

δρομάς τουρκαλβανών και γερμανών, αύται θα παραμείνωσιν εις τας θέσεις των διοικό-

μεναι από τους τοπικούς οπλαρχηγούς των διατηρούντες και τον οπλισμόν των.

Κοινοποίησις της παρούσης να γίνη εις τα τμήματα της τέως οργανώσεως ΕΔΕΣ επί

Αποδείξει εφ’ ης να σημειούται η ακριβής ημερομηνία και ώρα επιδώσεως από το πλησι-

έστερον τμήμα του ΕΛΑΣ.

Δια την ακρίβειαν                              Σ.Δ.      17 Οκτωβρίου 1943 ώρα Ιη πρωϊνή

Ο υπασπιστής                             ΚΟΥΤΣΟΜΗΤΟΠΟΥΛΟΣ-ΚΑΤΣΙΟΣ-ΠΑΛΙΟΥΡΑΣ

Πολλοί νομίζουν ότι ο εμφύλιος ξεκίνησε μετά την κατοχή. Όμως στα βουνά σκοτώνονταν οι αντάρτες μεταξύ τους, πριν φύγουν οι Γερμανοί από τον τόπο. Ας δούμε ένα ντοκουμέντο διαταγή του 24ου συντάγματος του Ε.Λ.Α.Σ. για....αφοπλισμό του Ε.Δ.Ε.Σ.

(Για την ιστορία: Οι Εδεσίτες όχι μόνο δεν αφοπλίστηκαν, αλλά διέλυσαν το 24ο σύνταγμα στη μάχη του Ζωτικού. Περισσότερα όμως στο βιβλίο για την ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ).

ΜΑΝΑ ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ

2η ΓΙΟΡΤΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΜΑΝΑ ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ.
Από την άγρια κορφή της, μέχρι την ονειρική πλατεία του Λύκου (το καλύτερο σκηνικό για θεατρική παρουσίαση!) η Μουργκάνα ανοίγει και φέτος τις πύλες της. Παρέα με αγαπημένους συγγραφείς και φωτογράφους θα πιούμε παγωμένο τσίπουρο στον αγαπημένο τόπο!

(Τώρα, αν σκούζουν και κάποια δαρμένα σκυλιά δεν πειράζει! Αν τους πετάξουν ένα κοκαλάκι για να ροκανίσουν, θα γλύψουν το χέρι του-εκάστοτε- αφεντικού!)  :)

Και πάλι ο Πετρίτης...

Άλλο ένα εξαιρετικό ντοκουμέντο από τη Δ/νση Ιστορίας Στρατού: Η δράση του Πετρίτη (Πολυχρόνη Βάη) στην περιοχή της Παραμυθιάς και του Φιλιατιού τέτοιες μέρες το καλοκαίρι του 1949. Ακολουθούν αποσπάσματα από το έγγραφο:

Καταδίωξις Κ.Σ. [Κομμουνιστοσυμμορίας] Πετρίτη

Η Κ.Σ. Πετρίτη, ήτις από τριμήνου ευρίσκεται εις περιοχήν Σουλίου, ενεργούσα στρατολογίας λεηλασίας και επιδρομάς εις διαφόρους μάχας μετά των τμημάτων της VIII Μεραρχίας και των ημετέρων τμημάτων εις Κοσμηράν, ευρέθη την 19-6-49 εκτοπισθείσα εκ της ανωτέρω περιοχής εις περιοχήν Μαργαριτίου Παραμυθιάς σκοπούσα την διάβασιν του ποταμού Καλαμά, ίνα φθάση μέχρι των Αλβανικών συνόρων και ούτω ενωθή μετά της ετέρας υπό τον Λευθέρην συμμορίας προς ανασυγκρότησιν, εφοδιασμόν εις έμψυχον και άψυχον υλικόν, απαλλασσομένη συγχρόνως από τον φόρτον των πολλών τραυματιών.

Την 21 του μηνός ο 4^ος ουλαμός της 1^ης  Ίλης ενεργών επιθετικήν αναγνώρισιν προς Μαζαράκιον αντελήφθη κινήσεις συμμοριτών εντός δασώδους περιοχής, έβαλλεν αυτούς και επληροφόρησεν την Ταξιαρχίαν περί τας θέσεις των.

Κατά τας πρώτας πρωινάς ώρας της 22ας τα τμήματα της Μεραρχίας είχον απωλέση την επαφήν μετά των Κ.Σ. οίτινες είχον κατορθώση κινούμενοι εξ άλλης κατευθύνσεως να διαφύγωσι Νοτίως της Μενίνας. Η Ίλη εφόδου αντιληφθείσα την κίνησιν ταύτην των Κ.Σ. εκινήθη ολόκληρος προς την κατεύθυνσιν ταύτην και έλαβεν επαφήν μετ’ αυτών βάλλουσα δι’ όλμων και πυροβόλων καθ’ όλην την διάρκειαν της ημέρας καθηλώσασα αυτούς κατ’ αρχήν και επιβραδύνουσα την έγκαιρον μετακίνησίν των προς Βορράν, ήτις απέβλεπε να διέλθωσι τας διαβάσεις Κοκκινιάς και Αχλαδιάς. Ούτω εδόθη χρόνος εις τα ανώτερα κλημάκια να μετακινήσωσι τμήματα πεζικού δια την κατάληψιν των διαβάσεων τούτων.

 Συγχρόνως τα τμήματα της Ίλης μετά των δύο Τεθ/νων ουλαμών έλαβον διάταξιν από Μενίνας μέχρι Πλακωτής με αποστολήν την παρεμπόδισιν της διαφυγής των συμμοριτών προς Ανατολάς.

Κατά τας ανωτέρω δύο επαφάς ας είχον τα ημέτερα τμήμτα μετά των συμμοριτών την 21-6-49 είχον πολλάς απωλείας εις νεκρούς τραυματίας και μεταγωγικά, ταύτα εξηκριβώθησαν και εκ της καταθέσεως παραδοθείσης συμμοριτίσης.

Κατά την νύκτα της 22ας προς την 23-6-49 τα ημέτερα τμήματα εκινήθησαν έτι βορειότερον λόγω της μετακινήσεως των συμμοριτών προς Βορράν, λαβόντα διάταξιν από Μενίνας μέχρι Βλαχοχώριον ένθα εγκατέστησαν φυλάκια και ενέδρας δια την παρεμπόδισιν τυχόν αναστροφής των Κ.Σ. προς Ανατολάς.

Την 23-6-49 τα ημέτερα τμήματα κινούμενα από Βλαχοχώριον προς Βροσύναν αντελήφθησαν κινήσεις των συμμοριτών, οίτινες εκινούντο από Ραβενήν προς Λύκον. Εναντίον τούτων τα ημέτερα τμήματα έβαλον δια πυκνών πυρών όλμων πυροβόλων και αυτομάτων όπλων.

Ο 4^ος ουλαμός τεθ/νων μςθ’ ενός τμήματος…εφόδου εκινήθη δια μέσυ Βουτσαρά προς Λεπτοκαρυάν. Το ανωτέρω τμήμα αντελήφθη τους Κ.Σ. οίτινες πιεζόμενοι πανταχόθεν προσεπάθουν να διαφύγουν δια μέσου βαθέων χαραδρών παρά το χωρίον Λύκος πλην όμως αι βαθείαι χαράδραι είχον επισημανθή και δι ευστόχων βολών όλμων υπέστησαν σοβαράς απωλείας.

Αποτέλεσμα της δράσεως των ημετέρων τμημάτων ως και των ετέρων τμημάτων πεζικού υπήρξεν η εγκατάλειψις υπό των συμμοριτών αππάντων των μεταγωγικών, επίσης εγκατελείφθησαν όπλα, πυρομαχικά υγειονομικόν υλικόν, εκρητικαί ύλαι και νάρκαι. Επίσης έσχον ούτοι πολλούς νεκρούς ανελθόντας εις εβδομήκοντα ως και τραυματίας. Μεταξύ των νεκρών υπήρχεν ο ταγματάρχης των συμμοριτών Τζαβέλας, ο ανώτερος επιμελητής και ο αρχίατρος της συμμορίας.

Κατά την διάρκειαντης νυκτός τα ημέτερα τμήματα έλαβον διάταξιν επί της αμαξιτής οδού από Βλαχοχωρίου μέχρι γεφύρας Τζίκα.

Την 24-6-49 ή Ίλη εγκατεστάθη εις γέφυραν Τζίκα επιτηρούσα τας διαβασεις από Βλαχοχωρίου μέχρι….

Την 25-6-49 τα ημέτερα τμήματα εκινήθησαν ευσπεσμένως μέχρι Κερασόβου Κασιδιάρη μη επιτυχόντα επαφήν μετά των συμμοριτών λόγω της εγκαίρου διαφυγής αυτών προς Πωγώνιον…

Ο ελιγμός διαφυγής

Σκαριφήματα της διαφυγής των δυνάμεων του Δημοκρατικού Στρατού από τη Μουργκάνα προς το Ζαγόρι από το βιβλίο του Ζαφειρόπουλου. Θα προσπαθήσω το Σαββατοκύριακο να κάνω αυτή τη διαδρομή. Εκτός από τις πηγές θα ακολουθήσει χαρτογραφικό και φωτογραφικό υλικό...

ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ επιχείρηση ΤΑΥΡΟΣ

Άλλο ένα έγγραφο της Δ/νσης Ιστορίας Στρατού για τις επιχειρήσεις στη Μουργκάνα. Αυτή τη φορά με παραστατικό τρόπο (που δεν ταιριάζει σε στρατιωτικό έγγραφο) περιγράφονται οι ταλαιπωρίες μιας Ίλης αρμάτων από την Βροσύνα προς τη Μουργκάνα. Μικρά ντοκουμέντα που φωτίζουν το Γενικό Σύνολο. Το βιβλίο για τη Μουργκάνα προχωράει αργά αλλά σταθερά!

ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ ο ελιγμός

Ένα εξαιρετικό ντοκουμέντο από τη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού. Το Α2 υπέκλεπτε συστηματικά τα ραδιοτηλεγραφήματα του Δημοκρατικού Στρατού και ενημέρωνε σχετικά τη Διοίκηση. Έτσι σώθηκε η περιγραφή του περίφημου ελιγμού διαφυγής από τη Μουργκάνα από τους ίδιους τους συντελεστές!
Θα το ξαναπληκτρολογήσω και θα τ' ανεβάσω για όσους έχουν το κουράγιο ν' ασχολούνται με τον εμφύλιο καλοκαιριάτικα.. :)

ακολουθεί το κείμενο:

28-9-1948

Το Πρακτορείον Ελεύθερη Ελλάδα μεταδίδει τα παρακάτω για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες τα ηρωικά τμήματα της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ κατόρθωσαν να πραγματοποιήσουν τον επικό ελιγμό τους σύμφωνα με το προκαθωρισμένο σχέδιο τη νύχτα της 16 προς 17 Σ/βρη. Δέκα μέρες από τότε. Είναι δυνατόν σήμερα να ανακοινωθή το δρομολόγιο που ακολούθησαν και η κατεύθυνση που πήραν τα τμήματα της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ, να δειχτεί σε όλη την επική του ορμητικότητα το κατόρθωμά τους. Με όλο το βαρύ οπλισμό τους τραυματίες και μεταγωγικά [τα] του[ς] αφού προξένησαν στον εχθρό απώλειες     νεκρούς τραυματίες κινήθηκαν με αστραπιαία ταχύτητα και παρακάμπτοντας με τον επιδέξιο ελιγμό τους βασικά την εχθρική διάταξη ανατρέποντας σε άλλο σημείο ασθενέστερο, έφτασαν στον προκαθωρισμένο χώρο Νοτιοανατολικά της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ προς το χωριό ΤΣΑΡΑΚΛΙΜΑΝΙ κάτω από τα ασταμάτητα πυρά του πυρ/κού, όλμων και πολυβόλων η ολονύχτια πορεία τους έγινε σε ενιαία φάλαγγα και με υποδειγματική συνοχή και πειθαρχία. Το πρώτο στάδιο του ελιγμού τους είχεν πραγματοποιηθή κιόλας. 

Το πρωί της επόμενης ημέρας 17/9 βρισκότανε μπροστά στη γραμμή του εχθρού οργανωμένου με δυνάμεις πεζικού και άρματα μάχης. Σ’ αυτό το σημείο κύριο μέρος τους αρχίζει την επίθεσή του ενάντια στις εχθρικές θέσεις ενώ άλλο Τμήμα προχωρώντας ακόμα ανατολικώτερα ανεβαίνει στα υψώματα Ριζού [από επί] Γρανιτσοπούλας που αποτελούσαν τον αντικειμενικό σκοπό του πρώτου άλματος. Η ολοήμερη μάχη που έγινε σ’ αυτό το χώρο τελείωσε με την πλήρη νίκη των όπλων μας και βαρειές απώλειες για τον εχθρό. 120 νεκρούς και τραυματίες στρατιώτες, 3 άρματα μάχης και 2 αεροπλάνα χτυπημένα. Τις βραδυνές ώρες όλα τα τμήματα μπορούσαν πια να συγκεντρωθούν στα υψώματα Γρανιτσοπούλας. Και άρχισαν να πραγματοποιούν το δεύτερο άλμα του ελιγμού τους. Η νοτιοανατολική κατεύθυνση που φάνηκαν να ακολουθούν το πρωί [οι] παγίδες του Μπαλοδήμου και του Τσακαλώτου που έσπευσαν από όλες τις μεριές να κλείσουν τις διαβάσεις προς Λάκκα-Σούλι.
 Το πρωί της επόμενης ημέρας 17/9 βρισκότανε μπροστά στη γραμμή του εχθρού οργανωμένου με δυνάμεις πεζικού και άρματα μάχης. Σ’ αυτό το σημείο κύριο μέρος τους αρχίζει την επίθεσή του ενάντια στις εχθρικές θέσεις ενώ άλλο Τμήμα προχωρώντας ακόμα ανατολικώτερα ανεβαίνει στα υψώματα Ριζού [από επί] Γρανιτσοπούλας που αποτελούσαν τον αντικειμενικό σκοπό του πρώτου άλματος. Η ολοήμερη μάχη που έγινε σ’ αυτό το χώρο τελείωσε με την πλήρη νίκη των όπλων μας και βαρειές απώλειες για τον εχθρό. 120 νεκρούς και τραυματίες στρατιώτες, 3 άρματα μάχης και 2 αεροπλάνα χτυπημένα. Τις βραδυνές ώρες όλα τα τμήματα μπορούσαν πια να συγκεντρωθούν στα υψώματα Γρανιτσοπούλας. Και άρχισαν να πραγματοποιούν το δεύτερο άλμα του ελιγμού τους. Η νοτιοανατολική κατεύθυνση που φάνηκαν να ακολουθούν το πρωί [οι] παγίδες του Μπαλοδήμου και του Τσακαλώτου που έσπευσαν από όλες τις μεριές να κλείσουν τις διαβάσεις προς Λάκκα-Σούλι που νόμιζαν ότι ήταν η κατεύθυνση του ελιγμού τραβώντας ευθεία προς την εντελώς αντίθετη κατεύθυνση, τα ηρωικά τμήματα της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ κινήθηκαν προς Βορρά και ανέβηκαν στον Κασιδιάρη, πέρασαν από το χωριό Γκρετσιουνίτσα, κατέβηκαν ανατολικά και τα χαράματα της 18/9 βρέθηκαν μπροστά στον Καλαμά τον πέρασαν ταχύτατα κατέλαβαν τα υψώματα της Χρυσορράχης και ενώ ο Τσακαλώτος τους επερίμενε ακόμη να κατέβουν προς το Σούλι τραβούσαν ορμητικά και ξεχύνονταν στον κάμπο του Καλπακίου σαρώνοντας όσες αντιστάσεις βρίσκονταν στο μέρος τους. Η εμφάνισή τους στο δημόσιο δρόμο Γιάννινα-Κόνιτσα προκάλεσε καινούργια σύγχιση στον εχθρό και ενώ ο κύριος όγκος των δυνάμεων της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ είχε περάσει πια από τις 9 το πρωί το δρόμο, είχε τα χωριά Άνω και Κάτω Σουδενά και εισέδυε στα Ζαγόρια, η 8^η και 9^η μεραρχίες προσπαθούσαν με σπασμωδικά μέτρα να αντιμετωπίσουν την καινούργια απροσδόκητη κατάσταση.

Δεν μπορούσαν όμως πια να μετακινήσουν σοβαρές δυνάμεις πεζικού και χρησιμοποίησαν μόνο τάνκς και αεροπλάνα για να ανοίξουν το δημόσιο δρόμο που κρατιούνταν σταθερά από τα τμήματα της εμπροσθοφυλακής μας. Όλες οι προσπάθειές τους αυτές που τους στοίχισαν άλλους 150 νεκρούς απέβησαν άκαρπες. Ο στρατός μας εξακολουθεί να κρατάει σταθερά ως το μεσημέρι που πέρασε το σύνολον των δυνάμεών του της Μουργκάνας με όλο τον οπλισμό τους μεταγωγικά και τους τραυματίες. Τότε και η πλαγιοφυλακή παίζοντας ένα τρίτι παιχνίδι στους σοφούς Στρατηγούς των Γιαννίνων αντί ν’ ακολουθήση τα άλλα τμήματα….και τράβηξε προς τα νότια και κάνοντας ένα κύκλο μέσα από τον κάμπο των Γιαννίνων τράβηξε κι αυτή για το Ζαγόρι. Το πρωί η μικρή γενναία πλαγιοφυλακή ξαναχτυπήθηκε στα υψώματα του Μιτσικελίου στο χωριό Περίληφτη λίγο έξω από τα Γιάννινα με εχθρική διλοχία. Και ξαναχτυπήθηκε με άλλη διλοχία στα υψώματα του Δικόρφου. Τη νύχτα της τετάρτης ημέρας του ελιγμού τους τα τμήματα της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ συγκεντρώθηκαν και ανατρέποντας τις εχθρικές μικροαντιστάσεις εγκαταστάθηκαν στο Ανατολικό και στο Κεντρικό Ζαγόρι. Ο ελιγμός της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ σύμφωνα με το σχέδιο του Γεν. Αρχηγείου Του Δ.Σ. πραγματοποιήθηκε με απόλυτη ακρίβεια και ταχύτητα. Για τις υπηρεσίες που πρόσφερε στις επιχειρήσεις της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ και σ’ αυτό τον ελιγμό ο συν/ρχης Π.Κ. Κώστας Κολλιγιάννης προήχθη σε υποστράτηγο. Τα δοξασμένα αυτά και εκλεκτά τμήματα του Δ.Σ. με την τριήμερη ταχύτατη πορεία και την επιδέξια κίνησή τους και την ορμητική έφοδο που έσπασε παντού τις εχθρικές γραμμές δεν πραγματοποίησαν μόνον ένα θαυμάσιο ελιγμό που ματαίωσε τα σχέδια του μοναρχοφασιστικού επιτελείου. Άθικτα με όλο τον οπλισμό τους και με το φρόνημά τους ακμαιότερο από κάθε άλλη φορά εξακολουθούν να παραμένουν για τους μοναρχοφασίστες εκείνο που οι ίδιοι επιγραμματικά έχουν διατυπώσει: ο βραχνάς τους στην Ήπειρο. Ο Τσακαλώτος επιχειρεί τώρα επιθετικές κρούσεις και αεροπορικές αναγνωρίσεις στην Τσούκα-Ρότσια από τον Σμόλικα για να εξακριβώση την κίνησή τους. Μα τι τους επιφυλάσσουν τάχα τα τμήματα της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ;

                                                       ΤΕΛΟΣ

Δια την ακρίβειαν

Το Α2/VIII

Λουκάς Π.

Λοχαγός Διαβ.

Β. Βασιλάς & Πάργα 100 χρόνια

Άργησε να φτάσει στα χέρια μου το ιστορικό φωτογραφικό λεύκωμα του Ναυτικού Ομίλου της Πάργας. Ήταν μιά ωραία πρωτοβουλία, η οποία κατέληξε σε μια χαμηλής αισθητικής έκδοση, με κακή εκτύπωση των ασπρόμαυρων φωτογραφιών. Σχολιασμός της τελευταίας στιγμής και καμιά αναφορά στους φωτογράφους. Την πλήρωσαν ο Ludwig Salvator, ο Fred. Boissonnas κι ο Σπύρος Μελετζής, οι οποίοι λεηλατήθηκαν σιωπηλά με άσχετους υπότιτλους. (Του Salvator χρησιμοποίησαν και σκίτσα, τα οποία χαρακτηρίστηκαν...γκραβούρες εποχής!).Στο τέλος η γνωστή απαγόρευση χρήσης των φωτογραφιών. Κρίμα...

πριόνια...

Στον πίνακα της Μαρκιανής βιβλιοθήκης της Βενετίας, βλέπουμε τον τρόπο με τον οποίο έκοβαν κατά μήκος τους κορμούς για να φτιάξουν δοκάρια κλπ. Κάτω, το μεγάλο πριόνι.

ΤΕΡΜΙΝΟΥΣ

Μιά εξαιρετικά καλή ιδέα και μιά μεγάλη προσπάθεια. Ο εμφύλιος (και μάλιστα στην Ήπειρο) σε κόμικ!
Αποκλειστικά όμως από την μεριά της αριστεράς. Άλλο ένα βιβλία στα πλαίσια του Άσπρου Μαύρου. Εμείς οι καλοί, εκείνοι οι κακοί...
Μακάρι νά ταν έτσι απλά τα πράγματα.

Χρυσόστομος Λαμπρίδης

Μόλις κατέφθασε (από δημοπρασία) μιά πολυγραφημένη έκδοση του Πολυδροσίτη Χρυσόστομου Λαμπρίδη. Κι αυτό το βιβλίο θα πάρει τη θέση του στα υπόλοιπα που αφορούν στη Θεσπρωτία και την Ήπειρο.
(Υποσημείωση: Δεν θα το ανοίξω όμως για να μην πάθει εγκεφαλικό ο Φοινικιώτης... δημοσιογράφος, ο οποίος ισχυρίζεται ότι δεν έχω ανοίξει...βιβλίο στη ζωή μου!)

όργωμα

Μιά όμορφη παλιά φωτογραφία από τα μέρη της Λεπτοκαρυάς μου έστειλε ο φίλος Θανάσης Πέτρου. Όργωμα με τα βόδια!

Απύθμενο...μίσος!

Αύριο το βράδυ στο Δημαρχείο στο Φιλιάτι, θα γίνει η παρουσίαση του βιβλίου της Χαρούλας Βερίγου Μπάντιου "Μιά κούρσα για την Ιφιγένεια".

Προσέξτε πως το σχολιάζει ο γνωστός Φοινικιώτης δημοσιογράφος:

Παρουσίαση "λογοτεχνικού" βιβλίου στους Φιλιάτες [γιατί σε εισαγωγικά το λογοτεχνικού; Αν είναι καλό ή κακό λογοτεχνικό έργο θα δείξει. Αλλά δεν παύει να ανήκει στη λογοτεχνία!] από άτομα που δεν έχουν ανοίξει όχι βιβλίο, αλλά ούτε κόμικς στη ζωή τους [για να δούμε τα άτομα: Τον δήμαρχο άστον αυτός είναι ο οικοδεσπότης. Ο Μιχάλης ο Πασιάκος δεν έχει ανοίξει βιβλίο στη ζωή του και "αυτοπροσδιορίζεται ως συγγραφέας χωρίς να έχει γράψει ούτε ένα βιβλίο". Εντάξει. Ο Γιώργος ο Διαμάντης όμως; Ούτε κόμικς;;; Για το τελευταίο νομίζω θα τσαντιστεί! Ο Σωτήρης ο Μικρούλης; Χωρίς να ανοίξει βιβλίο έγινε εισαγγελέας; Η Τασία η Βενέτη; Αδιάβαστη κι αυτή; (Τη Νεκταρία δεν την αναφέρω γιατί δε φταίει σε τίποτα) Ούτε και οι άλλοι. Εμένα θέλει να χτυπήσει ο κακομοίρης, αλλά το μίσος που ξεχειλίζει απ' όλες τις πάντες τον τυφλώνει. ]
Και καταλήγει ο δημοσιογράφος:
Να πάμε! Υπάρχει άφθονος σανός γι αυτό το καλοκαίρι.
Φυσικά δεν θα έρθει στην εκδήλωση. Αλλά θα γράψει γι αυτήν, με τη χολή που του πνίγει τα σωθικά! Όπως έγραψε και για άλλες εκδηλώσεις που δεν τις είδε.
 Ο δημοσιογράφος!   :)

ξύλινη βίδα

Αυτή είναι η πρώτη ξύλινη βίδα από πιεστήριο που έπιασα στα χέρια μου. Ο κοχλίας έχει περιφέρεια 52 εκ. άρα 16,87 εκ. εξωτερική διάμετρο. Το βάθος του δοντιού είναι 3 εκ. και το βήμα 6,3 εκ. Η εσωτερική διάμετρος είναι 10,7 εκ. Τώρα αρχίζει η παραγωγή αντιγράφων!
Σύντομα θα κατασκευαστεί το πρώτο ξύλινο πιεστήριο (για ελιές αλλά και για σταφύλια) ύστερα από πάρα πολλά χρόνια!!!

περί...σπειρωμάτων

Και τώρα γεννάται το θεμελιώδες ερώτημα: Πως θα κατασκευαστεί το εσωτερικό σπείρωμα στο ξύλινο δοκάρι (την πλάντρα). Η διάμετρος θα είναι 25 εκ. περίπου. Χρησιμοποιούσαν οι παλιοί τον σπειροτόμο του Ήρωνα; Είχαν τόσο μεγάλους χειροποίητους μεταλλικούς σπειροτόμους (κολαούζους);

Δυνάμεις των...πιεστηρίων!

Ποιες δυνάμεις ασκούνται στα ξύλινα μέρη ενός παλιού πιεστηρίου σ΄ένα λιοτρίβι; Πόση ένταση μπορεί να αντέξει η ξύλινη βίδα; Ανάμεσα σε απογευματινό καφέ, και βραδινό κρασάκι, ο Λάρης ως ειδικός, ακολουθεί (υποχρεωτικά) την τρέλα μου και αναλύει τις δυνάμεις!

παρουσίαση βιβλίου