"Ένα αίνιγμα της Τσαμουριάς είναι αυτό που συνέβη στις αλβανικές καθολικές εκκλησίες επειδή οι Οθωμανοί όταν ήρθαν δεν βρήκαν την ορθόδοξη εκκλησία, αλλά την καθολική. Γιατί οι αλβανικές καθολικές εκκλησίες επέστρεψαν κατά τη διάρκεια της οθωμανικής περιόδου στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία; Σήμερα υπάρχει ακόμη μια μικρή κοινότητα στην Τσαμουριά, στην Πρέβεζα που ανήκει στην καθολική πίστη. Στη φωτογραφία , η καθολική εκκλησία στην Παραμυθιά που επέστρεψε στην ορθόδοξη εκκλησία."

Παρακολουθώ τις δημοσιεύσεις των Αλβανοτσάμηδων στο Φεϊσβούκινο και σαλτάρω! Ο Arben Llalla έχει γράψει πρόσφατα βιβλίο για την Τσαμουριά. Πέρα από το γεγονός ότι κατακλέβει τις φωτογραφίες από το LA BASTIA και τις ανεβάζει για δικές του (πρόσφατο παράδειγμα εδώ)

συνεχίζει με παλαβές θεωρίες! Τελικά, αυτοί κάνουν μεγάλη ζημιά στην υπόθεση που δήθεν εξυπηρετούν. Όχι στη Χάγη δεν πάνε μ' αυτά τα επιχειρήματα, αλλά ούτε στην Κωλοπετινίτσα!

Γουμενίτσα (συνέχεια)

Είναι ίσως η πρώτη φωτογραφία του κτιρίου το οποίο θα μας απασχολήσει. Βρισκόνταν κοντά στο -τότε- λιμάνι της Γουμενίτσας. Ίσως στέγασε το Διοικητήριο, και σίγουρα ήταν η έδρα της αστυνομίας. Συνεχίζεται...

Β.Γ.Δαδάνης

Φιλιάτι 1876. Ο Βασίλειος Δαδάνης, δάσκαλος από τη Σούλιαση (Αγιος Βλάσιος) διορίζεται στη Σχολή των Φιλιατών από τον ηγούμενο της μονής Γηρομερίου Παρθένιο, για 2.500 γρόσια το χρόνο.
Σ' αυτή τη σχολή δίδαξε κι ο άλλος μεγάλος Θεσπρωτός δάσκαλος, ο Χριστόδουλος Βαξοβάνος, από τη Σίδερη.

Το κέντρο της Παραμυθιάς

Το κέντρο της Παραμυθιάς, φωτογραφημένο από το Σπύρο Μελετζή. Διακρίνεται και το σπίτι του Ρήγγα.

Η Γουμενίτσα του Μελετζή

Κοντεύουν 50 χρόνια, από τότε που ο Σπύρος Μελετζής, τράβηξε μέσα από το καράβι, αυτή τη φωτογραφία της Γουμενίτσας. Γαμπρός στο Γηρομέρι, έρχονταν συνέχεια στον τόπο της γυναίκας του. Μια φορά έφερε το Πάσχα μαζί του και τον φίλο του τον Κώστα Μπαλάφα. Απαθανάτισαν κι οι δυό τα "κλαρίνα στους τάφους". Ο Μπαλάφας μάλιστα τράβηξε και ταινία εκτός από φωτογραφίες.
Ο Μελετζής πρωτοφωτογράφισε τη Γουμενίτσα το 1937 τη δεκαετία του 50, του 70 και τελευταία φορά μαζί μου. Χαίρομαι που είχα την τύχη να κουβεντιάσω μ' αυτούς τους μεγάλους της φωτογραφίας! Χαίρομαι που εκδόθηκε το λεύκωμα με τις φωτογραφίες του Μελετζή. Άλλες σαρώθηκαν από παλιές γυάλινες πλάκες, άλλες από σλάιτς κι άλλες από φωτογραφίες. Και δίπλα ο ίδιος ο δημιουργός! Να ορμηνεύει, να λέει ιστορίες, να καλαμπουρίζει. Το ίδιο κι ο Μπαλάφας Πιο ευγενικός, πιο απόμακρος όμως από τον μπάρμπα Σπύρο, που "ζιουπάγαμαν" κρυφά από τις ανηψιές καμιά "μπούζι". Τον Μπαλάφα, τον πήρα τελευταία φορά από το σπίτι του, για την παλιά βουλή, όπου παρουσιάσαμε το λεύκωμα του Μελετζή. Σ' όλο το δρόμο μιλούσε ασταμάτητα, μ' αυτή την ήρεμη φωνή, έλεγε ιστορίες παλιές για το αντάρτικο, για τη Θεσπρωτία που γνώρισε τότε και μετά. 
Θα τα ξαναπούμε...

ΚΤΕΛ

ΚΤΕΛ Θεσπρωτίας (Γουμενίτσα). Από το φακό του Σ. Μελετζή.

Γουμενίτσα- Ρούμπης

Μια φωτογραφία του Τάσου Ρούμπη με την ανατολική πλευρά της πόλης. Διακρίνεται καθαρά το παλιό κάστρο στην κορυφή του λόφου. Επίσης διακρίνονται αρκετά κτίρια, τα οποία θα προσπαθήσουμε με τη βοήθεια φίλων να τα επισημάνουμε.
Δεν χρειάζεται να πούμε τίποτα για το Διοικητήριο στην αριστερή μεριά. Από πάνω του το σημερινό δασαρχείο.
Ας ξεκινήσουμε από το ξενοδοχείο ΑΚΤΑΙΟΝ.

Για το ξενοδοχείο αυτό, γράφουν στην ιστοσελίδα του:

...Από πολύ παλιά, η ιστορία του Ξενοδοχείου Ακταίον είναι παράλληλη με την ανάπτυξη της πόλης της Ηγουμενίτσας και την αξιοποίηση του λιμανιού της. Το 1936, ο Θωμάς Θεολόγου, παππούς των σημερινών ιδιοκτητών, γυρνώντας από το Κάιρο και έχοντας κάποια χρήματα στην άκρη αποφασίζει να αγοράσει ένα οικόπεδο για να χτίσει ένα ξενοδοχείο σε μία πόλη 750 κατοίκων που έμελε να γίνει πρωτεύουσα του νομού Θεσπρωτίας και ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της χώρας. Σ ένα μικρό λιμενοβραχίονα όπου προσάραζαν βενζινόπλοια, βάρκες και κάποια παλιά σκαριά έκαναν την ακτοπλοϊκή σύνδεση Ηγουμενίτσα- Κέρκυρα, δύο αδέρφια ο Μηνάς και ο Θωμάς Θεολόγου αναγνώρισαν μια επιχειρηματική ευκαιρία και μία ανάγκη , μία ιδανική τοποθεσία για τη δημιουργία ενός ξενοδοχείου που θα εξυπηρετούσε περαστικούς και ταξιδιώτες στην πόλη της Ηγουμενίτσας. Από αυτό το ξενοδοχείο θα ζούσαν τις οικογένειές τους τα δύσκολα εκείνα χρόνια και αργότερα, δύο γενιές μετά , τα εγγόνια τους θα συνέχιζαν την επιχειρηματική τους αυτή δραστηριότητα . Έτσι το 1940 ολοκληρώθηκε η κατασκευή ενός ξενοδοχείου δέκα δωματίων που προσέφερε στους πλάτες του έναν ύπνο, έναν ζεστό καφέ και μια παραδοσιακή φιλοξενία της εποχής . Το ξενοδοχείο είχε εκτιμηθεί αρκετά από τους ανθρώπους της εποχής και το 1960 , οπότε και υλοποιήθηκε η σύνδεση με ferry boat της Ελλάδας με την Ιταλία με πρώτο το δρομολόγιο που εκτελούσε το πλοίο <<Εγνατία>>, έγινε και μία επέκταση της δυναμικότητάς του κατά δέκα δωμάτια ενώ λίγα χρόνια αργότερα το 1968 προστέθηκαν άλλα έξι. Από τότε μέχρι και το 1987 το Ακταίον φιλοξένησε πολύ κόσμο , υψηλόβαθμα στελέχη δημοσίων υπηρεσιών και ΟΤΑ , προέδρους, διοικητές, αρχηγούς της χωροφυλακής , δικαστικούς, καθώς και πολιτικά πρόσωπα. Αλλά και ανθρώπους της τέχνης, θεατρίνους, Ο Γκιωνάκης, Ο Φωτόπουλος, Ο Σταυρίδης , Η Ρένα Βλαχοπούλου και πολλοί άλλοι, έμειναν στο Ακταίον, καθώς περιόδευαν με τους θιάσους τους. Το ξενοδοχείο έλαχε της προτίμησης του κόσμου και έτσι διατήρησε την ιστορία και τη φήμη του, έναντι άλλων ξενοδοχείων της εποχής όπως το Lux, το Rex, το Rhodos που έσβησαν μέσα στο χρόνο. Το 1987 , τα ηνία της επιχείρησης αναλαμβάνει ο Γεώργος Θεολόγου γιός του Θωμά και πατέρας των σημερινών ιδιοκτητών. Το ξενοδοχείο κατεδαφίζεται και το 1990 επαναλειτουργεί με το ίδιο όνομα και πολύ μεράκι για να συνεχιστεί η παράδοση στη φιλοξενία. Όλα αυτά τα χρόνια μέχρι και σήμερα που έχουν αναλάβει τα εγγόνια των αρχικών ιδιοκτητών, το Ακταίον πλήρως εναρμονισμένο με τις απαιτήσεις της εποχής, μετά την ανακαίνιση του 2006 και με τελευταία αυτήν του 2015, λειτουργεί σε ένα αναβαθμισμένο ενεργειακά αλλά και αισθητικά κτίριο , με γνώμονα πάντα την ικανοποίηση του πελάτη..."

  (Αρχείο Τέτα Μπαλτογιάννη-Μπαμίδη)

Το ΑΚΤΑΙΟΝ όπως φαινόνταν από τη θάλασσα

και από την πλευρά της Νομαρχίας

Σήμερα το παλιό κτίριο έχει κατεδαφιστεί και στη θέση του κατασκευάστηκε νέο ξενοδοχείο με το παλιό όνομα.

Θα συνεχίσουμε με τα υπόλοιπα σημαντικά κτίρια της Γουμενίτσας...

Γουμενίτσα

Σ΄αυτή την αεροφωτογραφία του 1959 φαίνεται λίγο- πολύ όλη η τότε Γουμενίτσα. Οι παλιοί Γουμενιτσιώτες, μπορούν να σημειώσουν τα πιο σημαντικά κτίρια της πόλης. Έτσι για την ιστορία...
Αργότερα θα ξεκινήσω με την παρουσίαση ενός ξενοδοχείου ακόμα.

Γουμενίτσα (Σ.Μελετζής)

Και μια μιά στην άλλη (ανατολική) πλευρά της (τότε) Γουμενίτσας, από τον Σπύρο Μελετζή.

Σπύρος Μελετζής: Γουμενίτσα

Μετά τον Μπαλάφα και τον Μπρέστα, η σειρά του Μελετζή. Όταν στους δρόμους της κυκλοφόραγαν ...κάρα!

Έλλη Παπαδηητρίου

Πίσω στην Παραμυθιά του 1935 με το φακό της Έλλης Παπαδημητρίου.
(φωτογραφικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη (ΦΑ_19_403)).

Η Γουμενίτσα του Μπαλάφα!

Αν δεν υπήρχε αυτή η φωτογραφία της καμένης Γουμενίτσας στο αρχείο του Νικόλα Μπρέστα στην Παραμυθιά, δεν θα μπορούσα ποτέ να καταλάβω ότι η φωτογραφία του Κώστα Μπαλάφα ήταν τελικά τραβηγμένη στην Γουμενίτσα το Γενάρη του 1945 !

Μεγέθυνση στο ξενοδοχείο

Η φωτογραφία του Κώστα Μπαλάφα.

Κώστας Μπαλάφας

Λέω να συνεχίσουμε το αφιέρωμα στον Κώστα Μπαλάφα και στις ασπρόμαυρες φωτογραφίες του από τη Θεσπρωτία. Όαν του ζήτησα να βγάλουμε ένα λεύκωμα "Η ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΠΑΛΑΦΑ" όπως έγινε με τον Μελετζή και τον Μπουασονά, μου απάντησε ότι "είναι πολύ λίγες παιδί μου". Ύστερα από τόσα χρόνια, συνεχώς ανακαλύπτω κι άλλες φωτογραφίες που είχε τραβήξει στη Θεσπρωτία, και τις είχε ξεχάσει.
Αύριο, θα σας παρουσιάσω μια φωτογραφία από τη Γουμενίτσα.

Παραμυθιά

Μόρσιμον ήμαρ

Παραμυθιά;

Να δούμε αν θ' αποδειχτεί τελικά ότι κι αυτή η φωτογραφία του Κώστα Μπαλάφα είναι από την Παραμυθιά (Έτσι σημειώνεται στο αρχείο του Μουσείου Μπενάκη: Σύνθημα του ΕΑΜ σε τοίχο. Παραμυθιά, 1942-1944 Κώστας Μπαλάφας (ΦΑ_14_726)). Βέβαια ο ίδιος ο Μπαλάφας το λεύκωμά του το ονόμασε "Το αντάρτικο στην Ήπειρο, Ασπρόμαυρες φωτογραφίες 1940-1944" Όταν το Μουσείο Μπενάκη έκανε με αυτές τις φωτογραφίες έκθεση, την ονόμασε με τη σειρά του "Το Αντάρτικο στην Ήπειρο, 1941-1944". Είδαμε όμως ότι οι φωτογραφίες της Παραμυθιάς είναι του 1945 κι έχουν να κάνουν με τον εμφύλιο ΕΛΑΣ_ΕΔΕΣ. Πολλές από τις φωτογραφίες της Παραμυθιάς στο Μουσείο αναφέρονται με τον αόριστο τίτλο "καμένο χωριό στην Ήπειρο". Είναι δύσκολη η ταυτοποίηση για τέτοιο αρχείο που ακόμα κι ο ίδιος ο δημιουργός του δεν θυμούνταν και πολλά. Με την ανάρτησή τους εδώ και στο face book μπορεί να ξεκαθαρίσουμε το τοπίο.

Παραμυθιά Γενάρης 1945

Στην Παραμυθιά ο ΕΛΑΣ μπήκε Στο τέλος του Δεκέμβρη του 1944 (Ο ΕΔΕΣ στις 29-12-1944 έφυγε για την Κέρκυρα από την Πρέβεζα). Πρέπει λοιπόν όλες αυτές οι φωτογραφίες του Κ. Μπαλάφα να είναι από τις αρχές του Γενάρη του 1945.
Στη φωτογραφία ο Αστέρης μιλάει στο λαό της Παραμυθιάς στο Δημοτικό Σχολειο της πόλης. Δίπλα του ο Γιώργος Καλλιανέσης.

Παραμυθιά

Παραμυθιά. Αρχές Γενάρη 1945. Οι αντάρτες του Ε.Λ.Α.Σ. φωτογραφίζονται από τον Κώστα Μπαλάφα με φόντο την πόλη.

Αν κάνουμε ένα ζουμ στην πόλη, εκτός από το σχολείο (χωρίς τσιατί) βλέπουμε τα δυο σπίτια των Ρηγγαίων. Δίπλα σ' αυτό με τη σοφίτα που σήμερα είναι ξενοδοχείο, βρίσκεται το άλλο, που είχε φιλοξενήσει τον Φρεντερίκ Μπουασονά και που γκρεμίστηκε για να χτιστεί μια φτηνή πολυκατοικία..

Παραμυθιά

Παραμυθιά χειμώνας του 1944-45.Φωτογραφία Κώστας Μπαλάφας.

Παραμυθιά

Ρίψη προκηρύξεων από αεροπλάνο στην Παραμυθιά. Φωτογραφία Κώστα Μπαλάφα.

Πρέπει να είναι τραβηγμένη μετά την εκδίωξη του ΕΔΕΣ από τον ΕΛΑΣ στην Κέρκυρα. Την Παραμυθιά κατέλαβε ο ΕΛΑΣ. Χειμώνας 1944-1945.

Πλεσίβιτσα

Το πρώτο αμάξι που έφτασε στην πλατεία της Πλεσίβιτσας. (Αρχείο Ιωάννη Πέγκα)