Μπορείς να κάνεις τέχνη με...σφαίρες; Λίγο δύσκολο, αλλά να αλλάξεις την ιστορία μπορείς. Και τη χρονολογία καμιά φορά, Όπως σ' αυτό το κλειδί στο Σμέρτο (θάνατος) στην Τσαμουργιά. Ο μισολιρίτης του Ζέρβα, πυροβόλησε το σπίτι του μουσουλμάνου Τσάμη. Κι έκαμε το 8...3! Έτσι οι Σμερτιώτες διαβάζουν ... 500 χρόνια λιγότερο! Ποιός θα κάτσει να τους εξηγήσει τα περί "από κτίσεως κόσμου" και για τους κουμπουροφόρους του Ζέρβα!

Οι εκβολές του Καλαμά

Από την κορφή του προφήτη Ηλία:

Από αριστερά το βουνό της Σκουπίτσας

(Μαυροβούνι ή Μαύρο όρος)

οι εκβολές του Καλαμά κι ο Μπιρμπίλης

(ή Μάλι θατ).

Στα πόδια του Μπιρμπίλι το Σμέρτο. (Λ.Α.)

Σμέρτο

Το Σμέρτο, φωτογραφημένο από το δρόμο

Σπάταρη-φράγμα

κι από το δρόμο προς την παλιά Σαγιάδα.

Εκ Φιλιατών

Λέω να μη σας αφήκω χωρίς ειδήσεις Κυριακάτικα...

(ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ,έτος Γ΄ 24-2-1895, αρ. 127, σ. 3)

Το Σμέρτο και πίσω του τα βουνά της Παραμυθιάς.