Η άλλη πλευρά

Το βιβλίο του υποστράτηγου Γ. Ζαφειρόπουλου, Ο Αντισυμμοριακός Αγών 1945-1949, Αθήναι 1956, παρουσιάζει με σχετική αντικειμενικότητα τα γεγονότα του εμφύλιου από καθαρά στρατιωτική σκοπιά. Μεταχειρίζεται βέβαια τους όρους της εποχής (σημμορίτες κλπ) αλλά σε πολλά σημεία παραδέχεται τη στρατιωτική ικανότητα του αντίπαλου! Ο Ζαφειρόπουλος, όπως ο ίδιος ο Τσακαλώτος, ήξεραν καλά ότι πολεμούσαν με έναν οργανωμένο στρατό κι όχι με "κατσαπλιάδες" όπως πίστευε ο Παπάγος κι ο βασιλιάς στην Αθήνα.

Χάρτης από το βιβλίο, που δείχνει τις επιθέσεις του Εθνικού Στρατού και του Δημοκρατικού Στρατού. Για τον ελιγμό των ανταρτών ο Ζαφειρόπουλος γράφει στη σ. 470:

Ως στρατιωτικός όμως, αναγκάζεται να ομολογήσει στη σ. 471:

"η Διοίκησις της 76ης Ταξιαρχίας απέδειξεν ότι υστέρησεν του απέναντι Διοικητού, όστις ήτο άμοιρος της πολεμικής τέχνης, καθ΄ο ερασιτέχνης, πλην όμως κατείχε τας στοιχειώδεις γνώσεις και εγνώριζε να εφαρμόζει τας στοιχειώδεις αρχάς της τακτικής"
Ο Κώστας Τσαντίνης στο βιβλίο του, όπως είδαμε γράφει: 

"Μόνο που ο απέναντι διοικητής Σπύρος Σκεύης, δάσκαλος το επάγγελμα, δε σπούδασε στα θρανία την πολεμική τέχνη αλλά στη φωτιά της μάχης: στον πόλεμο της Αλβανίας ως έφεδρος αξιωματικός, στο πρώτο και δεύτερο αντάρτικο, όπου και αναδείχτηκε άφταστος πολέμαρχος."
Ο "απέναντι διοικητής" όμως, δεν ήταν ο Σ. Σκεύης, αλλά ο Γιώργος Καλιανέσης (1910-1988) και γι αυτόν μιλάει ο Ζαφειρόπουλος. 

 

 

(Ο Γ. Καλιανέσης στο κέντρο την εποχή του ΕΛΑΣ. Φωτογραφία Κώστας Μπαλάφας).
Αλλά κι ο Ζαφειρόπουλος κάνει λάθος για τον Καλιανέση (Μεσσήνη). Δεν ήταν "ήτο άμοιρος της πολεμικής τέχνης, καθ΄ο ερασιτέχνης" αλλά απόφοιτος της Στρατιωτικής σολής των Ευελπίδων, απότακτος του κινήματος του ΄35, πολεμιστής του ΄40 και λοχαγός ΠΖ του ΕΛΑΣ. Ο Δ. Χατζής έγραψε όπως είδαμε: "

Σε μιαν προκήρυξη που την υπογράφει ο «ένδοξος εθνικός Ελληνικός Στρατός» καλούνε τους αντάρτες, τα «αθώα Ηπειρωτόπουλα» να ξυπνήσουν. Δηλαδή να παραδοθούν. Και πριν παραδοθούν να σκοτώσουν τον αρχηγό τους Καλιανέση.
Προδότη και δειλό τον λένε τον Καλιανέση σ’ αυτή την προκήρυξη τους. Προδότης φυσικά γιατί, πολεμιστής στην Αλβανία, πολέμησε και κατόπι στα χρόνια της Κατοχής τους Ιταλούς και τους Γερμανούς, αντίς να ‘ναι μαζί τους, όπως ήταν αυτοί. Και δειλός γιατί κατάφερε και ξέφυγε από τα χέρια τους. Ήτανε με τους πρώτους μόνιμους αξιωματικούς του ΕΛΑΣ, που από τον Αύγουστο του 1946 απομονώθηκαν στη Νάξο. Από κει με άλλους έντεκα δειλούς σαν αυτόν πήραν ένα καΐκι και τη νύχτα στις 15 του Απρίλη 1947 τράβηξαν και βγήκαν κοντά στην Αταλάντη. Με πέντε όπλα μονάχα και ένα οπλοπολυβόλο, χωρίς οδηγό και χωρίς συνδέσμους, ξεκινήσανε ν’ ανταμώσουν τα τμήματα του Δημοκρατικού Στράτου της Ρούμελης. Όπου κι όποτε τα βρούνε..."
Τον Καλιανέση δεν τίμησε μόνο ιπποτικά ο Ζαφειρόπουλος.

Στο περιοδικό «Δημοκρατικός Στρατός» με τίτλο «το πρόβλημα των ηθικών αμοιβών στη λαϊκοδημοκρατική μας επανάσταση», αναφέρεται η  προαγωγή του συνταγματάρχη του ΔΣΕ Γιώργου Καλιανέση σε υποστράτηγο για τις λαμπρές του επιτυχίες στη Μουργκάνα επειδή «σαν διοικητής του Αρχηγείου Ηπείρου αντιμετώπισε μ’ επιτυχία δυο αλλεπάλληλες εκστρατείες του μοναρχοφασιστικού στρατού, που του προξένησε σοβαρές απώλειες και ματαίωσε τα σχέδιά του».
Αργότερα στο Γράμμο, ο Γ. Καλιανέσης ήταν επιτελάρχης της 670 Μονάδας.

(Ας μην αναφέρουμε εδώ τί τράβηξε ο "υποστράτηγος" στη Σοβιετία, όπου κατέφυγε...) 

(Ο στρατηγός Καλιανέσης, όρθιος δεξιά, στις φυλακές της Τασκένδης, κατηγορούμενος για "χουλιγκανισμό"   :)
Συμπλήρωμα: Όταν θάρθει η ώρα, θα δούμε και τί τράβηξε όταν γύρισε στην πατρίδα, κυρίως από τον Ν. Γκατζογιάννη.